Obróbka gwintów

Jest wiele rozmaitych metod obróbki gwintów, a także narzędzi nadających się do różnych przedmiotów obrabianych, zarysów gwintów i podziałek. Każda z metod i każde z narzędzi stosowanych do obróbki gwintów posiada zalety, które sprawiają, że nadaje się do określonych warunków i zastosowań. Aby uzyskać gwinty o wysokiej jakości przy jednoczesnym dobrym przebiegu obróbki, opracowaliśmy następujące zalecenia i wskazówki.

Uwagi wstępne dotyczące obróbki gwintów

Przedstawione tu uwagi wstępne dotyczą wyboru metody obróbki gwintów, odpowiednich do tego celu narzędzi oraz sposobu ich stosowania.

Typ gwintu

Przed przystąpieniem do obróbki gwintu należy wziąć pod uwagę jego wymiary oraz wymagania dotyczące jakości:

• Gwint zewnętrzny czy wewnętrzny?
• Zarys gwintu (np. metryczny, UN)
• Skok (podziałka) gwintu
• Gwint prawy czy lewy?
• Liczba zwojów
• Tolerancja (zarysu, położenia)

Przedmiot obrabiany

Po przeanalizowaniu właściwości gwintu warto przyjrzeć się bliżej obrabianemu przedmiotowi:

• Możliwość pewnego zamocowania przedmiotu
• Trudności z odprowadzaniem lub kontrolą wiórów
• Podatność materiału na łamanie wiórów
• Wielkość partii. Produkcja masowa gwintów może uzasadniać zastosowanie płytek wieloostrzowych lub narzędzia w opcji Tailor Made (według życzenia) w celu zapewnienia najwyższej produktywności
• Gwint pojedynczy lub wielokrotny

Zarys gwintu

Zarys gwintu określa geometrię gwintu i obejmuje średnice obrabianego przedmiotu (nominalną, podziałową i rdzenia/otworu), kąt zarysu, podziałkę (skok) i kąt pochylenia linii śrubowej. Patrz Definicje.

Poniżej przedstawiono najpopularniejsze obecnie zarysy gwintów.

Zastosowanie	Zarys gwintu	Typ gwintu	Oznaczenie
Gwinty ogólne		ISO metryczny American UN	MM UN
Gwinty rurowe		Whitworth, British Standard(BSPT), American National, gwinty rurowe, NPT, NPTF	WH, NT PT, NF
Branża spożywcza i pożarnictwo		Okrągły DIN 405	RN
Przemysł lotniczy		MJ UNJ	MJ NJ
Przemysł naftowy i gazowniczy		API okrągły API typu ”V”, zarys 60° API Buttres VAM	RD V38, 40, 50 BU
Gwinty w elementach ruchomych		Trapezowy/DIN 103 ACME Stub ACME	TR AC SA

Metody obróbki gwintów

Każda z metod stosowanych do obróbki gwintów posiada zalety, które sprawiają, że nadaje się do określonych warunków i zastosowań.

Toczenie gwintów

• Produktywna metoda wykonywania gwintów
• Obróbka gwintów w przedmiotach obracających się wokół osi
• Najwięcej zarysów gwintów
• Prosta i znana metoda wykonywania gwintów
• Zapewnia małą chropowatość powierzchni i dobrą jakość gwintu

Frezowanie gwintów

• Obróbka gwintów w nieruchomych przedmiotach i gwintów poza osią obrotu w przedmiotach obracających się
• Skrawanie przerywane zapewnia dobry przebieg łamania wiórów we wszystkich materiałach
• Małe siły skrawania umożliwiają gwintowanie podzespołów na długich wysięgach oraz o cienkich ściankach
• Możliwość wykonywania gwintów blisko występów lub dna otworu (bez potrzeby wykonania podcięcia technologicznego)
• Możliwość obróbki dużych przedmiotów, których nie da się łatwo zamocować na tokarce
• Możliwość obróbki gwintów o dużych średnicach, przy niskich wymaganiach dotyczących mocy i momentu obrotowego

Gwintowanie

• Prosta i znana metoda obróbki gwintów
• Produktywna i oszczędna metoda wykonywania małych gwintów
• Najpopularniejsze zarysy gwintów
• Do dowolnych modeli obrabiarek oraz obróbki przedmiotów obrotowych i nieruchomych
• Dobra kontrola wiórów ze względu na możliwość stosowania w bardzo różnych materiałach
• Łatwość wykonywania gwintów w głębokich otworach
• Możliwość formowania gwintów gwintowygniatakami (obróbka bezwiórowa)
• Zapewnia wysoką jakość gwintów

Frezowanie obiegowe gwintu

• Do długich, smukłych przedmiotów, np. śrub
• Wysokiej jakości gwinty bez ugięcia przedmiotu obrabianego
• Wykonywanie gwintu w jednym przejściu sprzyja skróceniu czasu jednostkowego
• Duża dokładność wykonywania gwintów wynika z ustawienia głowicy pod odpowiednim kątem linii śrubowej
• Dobra kontrola wiórów, umożliwiająca produktywną obróbkę ciągłą
• Wymaga stosowania obrabiarek z możliwością wykonywania frezowania obiegowego gwintów