Czym jest trzecia rewolucja przemysłowa?

Cyfryzacja produkcji zwiastuje zmiany technologiczne, za sprawą których produkcja przemysłowa w znanym nam obecnie kształcie odchodzi w przeszłość. Warto zapamiętać dwa słowa: produkcja addytywna.

Nadchodzi nowa era w dziejach przemysłu, nazwana przez tygodnik „The Economist" trzecią rewolucją przemysłową. Stoimy na progu ogromnych zmian. Cyfryzacja kształtuje dziś sposób myślenia strategów technologii przemysłu.

Produkcja części samochodowych w technologii drukowania przestrzennego

Projektant i inżynier opracowują wspólnie na komputerze trójwymiarowy projekt obiektu. Jeden z nich naciska przycisk Drukuj i w sąsiednim pokoju – a może w pokoju znajdującym się w innym kraju – zaczyna pracować drukarka 3D, tworząc zaprojektowany obiekt warstwa po warstwie. Zamiast tuszu, drukarka wykorzystuje materiały na bazie plastiku lub nylonu. Pojawiły się już firmy i przedsiębiorcy produkujący obuwie gotowe do użytku, specjalne części samochodowe i spersonalizowane obudowy do iPhone'ów.

Pierwsza rewolucja przemysłowa wykluczyła z rynku podmioty produkujące towary na zasadzie chałupniczej. Pod koniec XVIII wieku dzięki mechanicznej tkalni zbudowano fortuny, a wiejska gospodarka zależna od ręcznie produkowanych materiałów tekstylnych przeżyła wstrząs. Druga rewolucja przemysłowa, którą zwiastowało wprowadzenie linii produkcyjnych do fabryk w USA na początku XX wieku, utrwaliła system produkcji masowej jako wzorcowy w produkcji przemysłowej.

Drukowanie przestrzenne, czyli produkcja addytywna

Zdaniem „The Economist", symbolem obecnej rewolucji jest produkcja addytywna, właściwa nazwa techniki drukowania przestrzennego. Autor artykułu zamieszczonego w tygodniku ilustruje swoją tezę projektując młotek, który następnie wykonuje „z trzonkiem przypominającym naturalne drewno i metalizowanym obuchem”. Autor podkreśla, że gdyby młotek ten wyprodukować metodami konwencjonalnymi, byłby droższy. Producent musiałby przygotować formę, odlać obuch, obrobić go i przymocować do niego drewniany trzonek. To sporo pracy jak na jeden przedmiot. Produkując ich tysiące, zyskujemy dzięki korzyściom skali. Na tej zasadzie działa produkcja masowa. Pojawienie się technologii drukowania przestrzennego oznacza, że korzyści skali tracą znaczenie.

Nowa generacja robotów

Kolejny katalizator zmian stanowi upowszechnienie i udoskonalenie automatyzacji. Nowa generacja robotów będzie tańsza i łatwiejsza w obsłudze. Roboty będą umiały współpracować z ludźmi zamiast ich zastępować. Obecnie, roboty są izolowane od ludzi ze względów bezpieczeństwa; ich mechaniczne ruchy stanowią zagrożenie dla człowieka. Roboty przyszłości będą pomagać ludziom pracującym obok nich: przenosić części, chwytać je i sortować, czyścić, itd.

Jednym ze skutków trzeciej rewolucji przemysłowej będzie ograniczanie liczby osób wykonujących prace fizyczne przy jednoczesnej poprawie produktywności. Coraz więcej prac będzie wykonywanych na ekranie komputera. Zmaleją koszty pracy w odniesieniu do całkowitych kosztów produkcji, co skłoni firmy do przeniesienia zakładów produkcyjnych z krajów, w których siła robocza jest tania, z powrotem do krajów rozwiniętych, w celu obniżenia kosztów transportu. Zbliżająca się rewolucja ułatwi też firmom szybkie dostosowywanie się do zmiennych gustów lokalnych.

„Jednym ze skutków trzeciej rewolucji przemysłowej będzie ograniczanie liczby osób wykonujących prace fizyczne przy jednoczesnej poprawie produktywności.“

Jak podnosić kwalifikacje w wirtualnym świecie?

Cyfryzacja wpłynie też na specyfikę szkoleń. Ich uczestnicy będą mogli doskonalić nowe umiejętności w środowiskach wirtualnych, uzyskując dostęp do potrzebnych informacji jednym przyciskiem. Nadejście cyfryzacji otwiera możliwości tworzenia skomplikowanych symulacji. Koszty prac rozwojowych nad produktami projektowanymi i testowanymi na komputerach będą znacznie niższe. Możliwość wykonania tanich prototypów metodą drukowania przestrzennego będzie stymulować kreatywność i odwagę tworzenia.

W miarę, jak w produkcji addytywnej będą stosowane nowe materiały, np. włókna węglowe czy nanotechnologie, zwiększy się różnorodność produktów, które będzie można produkować tanio, w mniejszych partiach, bardziej elastycznie i mniejszym nakładem pracy. Jak zauważa „The Economist", przechodzimy od produkcji masowej do produkcji zindywidualizowanej.

Wielkie i małe

Eksperci przewidują, że produkcja tradycyjna i masowa przez wiele lat będzie egzystować równolegle z nowymi technologiami, zwłaszcza w dużych firmach produkujących duże partie towarów. Wiele małych i średnich firm zwróci się natomiast ku nowym możliwościom produkcji złożonych przedmiotów w krótkich seriach przy niższym koszcie.

Wprawdzie rewolucja już się rozpoczęła, nie wiadomo jednak, na jakim jej etapie się znajdujemy. W miarę rozwoju bio- i nanotechnologii, zmiany będą dokonywać się skokowo. Owocem trzeciej rewolucji mogą być baterie wykorzystujące wirusy albo superstruktury produkowane z blachy cienkiej jak papier.

„Pojawią się setki przedsiębiorców, którzy pracując w małych warsztatach, domach i garażach będą produkować przedmioty pozostające do tej pory poza zasięgiem ich możliwości” - przewiduje „The Economist”.

„Symbolem obecnej rewolucji jest produkcja addytywna, właściwa nazwa techniki drukowania przestrzennego.”